woensdag 21 april 2010

The Limits Of Control

"The universe has no centre or edges, reality is arbitrary"

In deze Jim Jarmush-film volgen we een loner (Isaach De Bankolé) terwijl hij in Spanje op cryptische opdrachten wacht.

Ziehier het volledige plot! Toegegeven, dat is licht overdreven, er zijn een aantal ontmoetingen. Een blondine met een cowboyhoed (Tilda Swinton), een vrouw die steeds naakt is (Paz De La Huerta), een bohemien (John Hurt) en nog enkele andere weirdo's. Maar om te zeggen dat deze ontmoetingen het plot in gang zetten of voortstuwen is wat veel gezegd. Jarmush heeft er net voor gezorgd dat er zo min mogelijk gebeurt in deze film. We zien onze man wachten en af toe komt de persoon waarop hij wacht naast hem zitten en geeft hem een luciferdoosje en voert een kleine conversatie over kunst, wetenschap, film,.... Deze luciferdoosjes bevatten steeds een papiertje (dat Isaach steeds op eet) die hem naar de volgende wachtplaats leiden tot hij uiteindelijk bij de persoon komt die hij moet doden.

“style over substance” is de beste manier om deze film te beschrijven. Niet dat er geen aandacht wordt geschonken aan diepgang (wat er gezegd wordt is vaak daadwerkelijk interessant, tenzij het over het “verhaal” gaat want dat is toch niet te snappen), maar stijl primeert gewoon. Welke stijl? Wel, hier is het antwoord weer minimalisme, maar dan wel van het hele mooie soort. Jarmush dweept al jaren met Melville's Le Samuraï en deze film is op een even abstracte en afstandelijke manier gefilmd. Net als in Le Samuraï volgen we een eenzaat die amper praat, en net als in voorgenoemde balanceert Jarmush dit door ongelooflijk veel te focussen op de details van het leven van de “lone man”. Zo zien we hem steeds “2 espresso's in seperate cups” bestellen en drinken, de papiertjes met zijn opdrachten opeten, tai chi oefenen, naar het museum gaan om maar één schilderij per bezoekje te bekijken, kleren aandoen, in zijn bed liggen wachten tot de nacht voorbij is zonder te slapen,..... Een andere tactiek die Le Samuraï en The Limits Of Control beiden gebruiken om het zwijgen van het hoofdpersonage te laten werken is heel veel ambientgeluiden gebruiken. Alle andere geluiden rondom hen worden luider afgespeeld. Vergis u niet! Dit is geen remake van Le Samuraï, maar eerder een variant erop, net als het een variant is op de meeste “crime films” maar dan een zo minimalistisch, abstract en gestileerde versie. Eigenlijk is dit niet eens Jarmush' eerste variant op Le Samurai, dat was Ghost Dog, maar die was veel minder gestileerd en richtte zich meer op de psychologie van het hoofdpersonage. Hier is van psychologie niks sprake.

Nu visueel alle eer aan Jarmush toekennen zou wat overdreven zijn. Enorm bepalend voor de (sublieme) look van deze film is Christopher Doyle, één van de allerbeste D.P. 's (Director Of Photography of gewoon cameraman) van onze tijd. Jarenlang was hij de vaste cameraman van Wong Kar Wai en diens slechtste film was niet toevallig zijn eerste zonder Doyle. Wat hij hier doet is fenomenaal. Aangezien een groot aantal van de handeling herhaald worden, kiest hij (om het visueel interessant te houden) steeds voor een andere hoek maar dit doet hij steeds zonder ooit maar één keer een “mindere hoek” te kiezen. De meeste cameramannen zijn blij met een mooi beeld in één plaats van een ruimte, Doyle vindt er schijnbaar zonder moeite een dozijn. Zijn werk met kleuren is (zoals gekend) geniaal. Het lijkt echt alsof hij op de lens kan schilderen want de kleuren gaan zo mooi en natuurlijk in elkaar over dat het bijna een sfumato lijkt, maar hij kan zelfs in zo'n beeld echt felle kleuren heel mooi naar voren laten komen, hoe hij het doet weet ik niet, maar het is onwaarschijnlijk. Bovendien is het heel slim in beeld gezet. Nadat we al enkele malen onze Lone Man Tai Chi hebben zien oefenen krijgen we opeens een muur te zien. De camera komt rustig dichterbij en ineens zweeft de Lone Man's hand voorbij. We zien enkel een zwaaiende hand maar weten direct wat hij aan het doen is, lijkt simpel maar is heel slim. Maar er zijn nog dingen, zo krijgen we steeds kleine belletjes te horen als er spuitwater wordt ingeschonken wordt, krijgen sommige beelden na een cut een focuspull wat een beetje werkt als een “fade in” bij muziek, een jump cut bij een lucifer die aangestoken wordt doet ons even opschrikken,....En nog veel meer kleine inventieve visuele details

Visueel steekt deze film dus goed in elkaar. Qua acteren is het ook niet slecht. Isaach De Bonkolé krijgt maar 15 zinnen te zeggen en heeft waarschijnlijk als opdracht gekregen “beweeg je gezicht zo weinig mogelijk”, maar met zijn charismatisch gezicht en gecontroleerde manier van acteren slaagt hij er toch in om heel duidelijk emoties over te brengen zonder zijn gezichtspieren echt te gebruiken. De andere acteurs doen ook niet onder. Vooral Tilda Swinton is geniaal “Sometimes I like it in movies when they're just sitting there, not saying anything” wat volgt is een awkward en woordloos gezit in een film.

De vraag die overblijft is “is dit nu een goede film”. Wel dat hangt ervan af. Visueel is dit topniveau, maar je moet erbij nemen dat er geen verhaal in zit en een groot deel van de gebeurtenissen absoluut geen logica bevatten-behalve dan om van onze Lone Man een cooler personge te maken, wat toegegeven wel vrij goed lukt. De kans is zelfs groot dat je hem zal haten. Ik haatte hem niet, ik genoot voor een groot deel van de beeldenpracht maar uiteindelijk vond ik het toch wat te mager om een echt goede film te zijn

VERDICT: 6.5/10

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Volgers